Tré - món ăn ngon

Thịt thái mỏng được nêm nếm gia vị cho vừa miệng.

Theo lời kể của các cụ cao niên ở địa phương, món tré xuất hiện từ thời khởi nghĩa Tây Sơn, món ăn này thường được nhồi vào cái ché bằng gốm, chôn dưới góc bếp để lên men ăn trong dịp Tết. Và sau này món ăn ấy được người ta gọi trại đi thành tré.

Tré được chế biến từ những nguyên liệu khá đơn giản và dễ kiếm ở địa phương như thịt đầu heo, bò hay thịt heo nạc.

Thịt đầu heo (tai, mũi, má), làm sạch rồi đem luộc chín, thái mỏng để dễ thấm gia vị và khi gói thịt dễ kết dính. Tùy theo sở thích, ngoài thịt đầu có người còn dùng thêm da hoặc thịt ba chỉ. Thịt sau khi thái mỏng, nếm với muối, tiêu cho vừa miệng. Trộn đều thịt với riềng, tỏi, thính gạo đã được giã nhỏ. Tất cả gia vị cho vào cái thau trộn chung với thịt, bóp kỹ cho thấm.

Tiếp đến là khâu gói tré. Trải lá chuối ra, lá ổi non rửa sạch, xếp phẳng phiu lên trên và trải đều hỗn hợp tré vừa đủ lên trên sau đó cuốn lại cho thật chặt, chắc tay rồi phủ bên ngoài lớp “áo” rơm lúa mới rồi bó chặt hai đầu bằng lạt. Chính nhờ cách gói công phu nên món tré Bình Định có thể để được lâu trong nhiều ngày.

Theo kinh nghiệm của người dân địa phương, gói tré phải nắm chặt tay, để khi mở lá ra lọn tré kết thành khối nhìn bắt mắt. Nghe thì khá đơn giản, nhưng nếu không quen khó có thể ép mớ thịt rời rạc kết lại thành nắm. Sau khi hoàn thành công đoạn “đóng gói”, tré được ủ lên men một cách tự nhiên, sau 2 đến 3 ngày sẽ tự chín, các gia vị sẽ thấm đều vào nhau để tạo nên hương vị đặc trưng của món ăn.

Sau khi tré ăn được, người ta bóc lớp vỏ rơm và lá bên ngoài, dùng đũa đánh tơi các miếng thịt với nhau, rồi bày trên đĩa. Khi dùng có thể cuốn với bánh tráng và các loại rau sống, hay đồ chua và chấm mắm ớt tỏi hoặc tương ớt. Đối với người miền Trung xa xứ, được tặng vài đòn tré vào ngày Tết thật không có gì ý nghĩa bằng.

Ngày nay, món tré rất phổ biến với người dân Quy Nhơn, nên có khá nhiều quán bán đặc sản tré ở đây. Vào quán, gọi món tré thêm chút ớt và tỏi tươi, kèm theo chén rượu thật không còn gì thú bằng.

N.H.