Xe khách bỏ bến tại Hà Nội: Bộ GTVT và các địa phương phải vào cuộc

Cái khó bó cái khôn

Sở GTVT Hà Nội vừa gửi công văn đề nghị nhiều địa phương có tuyến XKLT đối lưu, rà soát, thu hồi phù hiệu các xe không vào bến, không đảm bảo luồng nốt theo quy định.

Hoạt động tại Bến xe Nước Ngầm. Ảnh: Phạm Hùng

Chỉ tính riêng Bến xe Nước Ngầm đã có 85 đơn vị với gần 100 nốt xe trên các tuyến từ Hà Nội đi: Thái Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Bình Định, Vũng Tàu, TP Hồ Chí Minh… bỏ bến. Vấn đề là các đơn vị này đăng ký kinh doanh và được cấp phù hiệu hoạt động xe khách tuyến cố định tại tỉnh, TP đối lưu. Việc cắt nốt, thu hồi phù hiệu không thuộc thẩm quyền của Sở GTVT Hà Nội.

Thời gian qua, vấn nạn xe dù bến cóc, xe khách trá hình vẫn diễn biến phức tạp trên địa bàn Thủ đô, gây rất nhiều hệ lụy về an ninh trật tự, ATGT. Lực lượng chức năng của Hà Nội chỉ có thể xử phạt lái xe khi phát hiện lỗi vi phạm như chạy sai luồng tuyến, đón trả khách không đúng nơi quy định…

Còn việc xử phạt DN không chấp hành các quy định về kinh doanh vận tải phải trông chờ vào Sở GTVT các địa phương khác. Không xử phạt được DN, không thu hồi phù hiệu hoạt động, XKLT bỏ bến ra chạy dù bên ngoài sẽ còn tiếp diễn dai dẳng, thách thức nỗ lực giữ gìn trật tự, ATGT của lực lượng chức năng.

Bên cạnh đó, lượng xe sụt giảm, chất lượng dịch vụ XKLT yếu kém, cộng với sự cạnh tranh khốc liệt từ xe khách trá hình, xe dù, bến cóc cũng đang làm suy yếu dần các DN làm ăn chân chính, đẩy thị trường vận tải khách liên tỉnh tại Hà Nội đến bờ vực sụp đổ.

Các xe bỏ bến ra ngoài chạy dù còn tạo nên hiệu ứng xấu, lôi kéo nhiều đơn vị vận tải vào cuộc đua xe dù bến cóc, tiết giảm chi phí bến bãi, vượt tuyến, giành giật khách, kinh doanh chộp giật.

Hà Nội có đặc thù riêng là rất đông dân cư, áp lực giao thông vô cùng lớn. Hàng trăm chiếc xe khách bỏ bến cùng hàng nghìn xe khách trá hình đang ngày ngày góp phần làm trầm trọng thêm ùn tắc giao thông trong khu vực đô thị. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc lợi thì DN hưởng, đóng góp cho địa phương khác, còn hệ lụy thì Thủ đô phải gánh.

Vai trò của Bộ GTVT ở đâu?

Nhiều năm qua, Hà Nội đã phải loay hoay với tình trạng XKLT do địa phương khác quản lý về chạy dù, gây mất trật tự, ATGT trên địa bàn TP. Sở GTVT Hà Nội cũng đã nhiều lần ghi nhận vi phạm, gửi công văn đề nghị các tỉnh, TP đối lưu phối hợp xử lý.

Vậy vì sao đến hôm nay hiện tượng đó vẫn tiếp diễn? Trong khi các địa phương đối lưu chưa rốt ráo cùng Hà Nội chung tay xử lý xe dù, xe khách trá hình, vai trò của Bộ GTVT lại khá mờ nhạt, chưa phát huy được hiệu quả hỗ trợ địa phương giải quyết vấn nạn này.

Đơn cử như một “khe hở” nhỏ trong luật, cho phép xe hoán cải từ trên 10 chỗ xuống dưới 10 chỗ vận chuyển khách liên tỉnh, cũng phải rất nhiều năm mới vừa được bịt lại. Lệnh cấm muộn màng không còn kịp sửa sai nữa, xe limousine đã tràn ngập khắp các địa phương, tăng số lượng lên hàng chục lần trong vài năm qua.

Việc Hà Nội liên tục đề nghị các Sở GTVT đối lưu kiểm soát hoạt động của XKLT, mạnh tay với xe bỏ bến chạy dù, xe khách trá hình nhưng không hiệu quả cũng có phần trách nhiệm của Bộ GTVT.

Nên nhớ, Bộ GTVT cũng có lực lượng thanh tra riêng, có các cục quản lý chuyên biệt từng lĩnh vực, có hệ thống giám sát hành trình đối với xe kinh doanh vận tải trên cả nước. Trong khi Hà Nội không đủ thẩm quyền xử lý, các địa phương thờ ơ, Bộ GTVT lại không có những biện pháp mạnh mẽ, rõ ràng để xử lý vi phạm cũng như quy trách nhiệm các đơn vị, cá nhân buông lỏng quản lý XKLT, xe hợp đồng.

Thủ tướng Chính phủ vừa bổ nhiệm tân Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng - vị tư lệnh mới của ngành GTVT. Nhân dân cũng như các địa phương trong cả nước đang mong chờ Bộ GTVT sẽ có những quyết sách mạnh mẽ, kịp thời để chấm dứt nạn xe dù bến cóc, xe khách trá hình, ngăn thị trường vận tải khách liên tỉnh sụp đổ.

Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Vũ Hoàng Chung