Cần 'cứu' không gian biển Bãi Xép

Bãi Xếp Quy Nhơn hay còn gọi là Bãi Xép là khu nghỉ dưỡng lý tưởng mới được đưa vào khai thác Du Lịch từ năm 2014. Địa danh này chỉ cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 20 km về phía Nam. Chỉ cách đây 5, năm 2018, môi trường biển ở Bãi Xép vẫn còn giữ được vẻ nguyên sơ với bãi cát trắng trải dài xen lẫn với những bờ đá lô nhô, cộng với sự mộc mạc dân dã của một làng quê Việt Nam.

Trước khi dịch COVID-19 hoành hành, hàng năm, có hàng ngàn khách du lịch từ các nước trên thế giới tới Bãi Xép để trải nghiệm bãi biển hoang sơ với cuộc sống sôi động ở làng chài.

Cũng như nhiều bãi biển khác của Việt Nam, và cả trên thế giới, giờ đây Bãi Xép gặp nhiều vấn đề về rác thải. Rác từ các hộ dân đổ ra, rác từ các tàu đánh cá ngoài khơi đưa vào. Bãi biển hoang sơ của Bãi Xép giờ thành một khu ẩm thực với bàn ghế, dù bạt, biển hiệu lô nhô. Buổi tối du khách có thêm hoạt động ăn uống tại bãi biển, đổi lại là lượng rác thải mỗi ngày trở nên không thể kiểm soát nổi.

Bãi Xép tháng 7/2018 – một phong cảnh yên bình đậm chất làng chài Nam Trung Bộ.

Nước thải từ các chậu hải sản được đổ thẳng ra đường khiến đường làng lúc nào cũng nhớp nháp bùn bẩn. Đó là chưa kể các túi rác to được để rải rác dọc đường làng.

Các homestays trong làng giờ chịu thua trong cuộc chiến bảo vệ môi trường, vì dọn bao nhiêu cũng không xuể. Nước thải từ các chậu hải sản được đổ thẳng ra đường khiến đường làng lúc nào cũng nhớp nháp bùn bẩn. Đó là chưa kể các túi rác to được để rải rác dọc đường làng.

Mấy năm trước, san hô hòn Ngang là một thế giới hấp dẫn của sắc màu giờ cũng chẳng còn nhiều. Người chở thuyền đưa chúng tôi ra bãi san hô nói việc đánh cá bằng mìn bị lạm dụng khiến san hô chết hết.

Hiện nay, rác thải đầy bãi cát, vốn trước đây rất sạch đẹp, hoang sơ.

Ngoài môi trường, một vấn đề lớn khác của Bãi Xép hiện nay là ô nhiễm tiếng ồn từ hoạt động Karaoke. Cùng với dân làng mở hát Karaoke từ 6-7 giờ sáng, khách du lịch ngồi bãi biển hát Karaoke hằng ngày đến gần 12 giờ đêm.

Bãi Xép tháng 5/2022– một bãi tập kết bàn ghế cho các nhà hàng hải sản mở cửa từ chiều.

Là một nhà nghiên cứu khoa học xã hội, tôi luôn quan tâm tới các vấn đề liên quan đến phát triển cộng đồng. Việc dân làng được hưởng lợi từ các hoạt động du lịch là một điều đáng mừng, đặc biệt trong bối cảnh sinh kế dựa vào đánh bắt hải sản của họ không còn được đảm bảo. Tuy nhiên, các hoạt động buôn bán và hoạt động giải trí theo kiểu “trăm hoa đua nở” ngay tại bãi biển cộng với việc quy hoạch du lịch thiếu chuyên nghiệp của chính quyền địa phương đã làm cho Bãi Xép giờ đã mất đi vẻ đẹp hoang sơ và bình yên thuở ban đầu, vốn là những điểm thu hút du khách tới bãi biển tuyệt đẹp này.

Bãi Xép 5/2022 – dây điện chăng khắp nơi để thắp đèn cao áp trên bãi biển phục vụ cho các hàng hải sản.

Ngành du lịch nước nhà đang đứng trước một cuộc cạnh tranh gay gắt với các nước trong khu vực để thu hút khách du lịch quốc tế quay trở lại. Tiếc là xu hướng phát triển du lịch tại Bãi Xép có vẻ như đang đi ngược lại với xu thế, từ một khu nghỉ dưỡng xanh được khách quốc tế yêu thích vài năm trước đây, nay trở thành một khu du lịch ngày càng kém đi sự hấp dẫn. Nếu không có sự thay đổi nhận thức về phát triển du lịch của chính những người dân đang hưởng lợi từ hoạt động này e rằng sẽ quá muộn để thu hút lại được đối tượng du khách quốc tế đến với Bãi Xép.

Thái Hoàng (Viện Nghiên cứu Văn hóa)